Baza wiedzy

Zasadniczo, w toku badania i oceny ofert za niedopuszczalne należy uznać prowadzenie negocjacji dotyczących złożonej oferty pomiędzy wykonawcą a zamawiającym oraz dokonywanie zmian w jej treści. Prawo zamówień publicznych wyraża ogólną zasadę niezmienności treści oferty po upływie terminu składania ofert.

Wyjątkiem od ogólnej zasady niezmienności treści oferty jest możliwość poprawiania ich treści przez zamawiającego w ramach tzw. omyłek pisarskich, rachunkowych lub innych omyłek polegających na niezgodności oferty z dokumentami zamówienia, niepowodujących istotnych zmian w treści oferty. Podstawą zastosowania przepisów dotyczących poprawiania omyłek jest stwierdzenie przez zamawiającego, że istniejące w ofercie rozbieżności, w szczególności w stosunku do dokumentów zamówienia, należy zakwalifikować do kategorii omyłek. Nie jest przy tym konieczne podjęcie przez wykonawcę działania w tym celu.

Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem możliwość poprawienia oczywistej omyłki w tekście oferty dotyczy wyłącznie takich błędów, które są łatwe do zauważenia, a „oczywistość” omyłki rozumianej jako określona niedokładność nasuwa się każdemu, bez potrzeby przeprowadzania dodatkowych badań czy też ustaleń. Może to być błąd pisarski, logiczny, przypadkowe przeoczenie lub inna niedokładność przypadkowa, która nasuwa się sama przez się każdemu. Przez oczywistą omyłkę powszechnie rozumie się błąd zwykły wynikający z przeoczenia lub innej wady procesu myślowo-redakcyjnego, a niespowodowany uchybieniem merytorycznym. Ma więc charakter proceduralno-techniczny a nie merytoryczny.

Omyłka rachunkowa to błąd wynikający z nieprawidłowej operacji matematycznej na liczbach. Jest to sytuacja, w której przebieg działania matematycznego jest prześledzony i na podstawie reguł rządzących danym działaniem możliwe jest jednoznaczne stwierdzenie błędu oraz możliwość jego poprawy w sposób niebudzący wątpliwości. Kluczowym elementem omyłki rachunkowej jest jednoznaczność jej identyfikacji oraz metoda poprawy, która nie pozostawia żadnych wątpliwości co do sposobu korekty. Oznacza to, że błąd matematyczny jest oczywisty i jednoznacznie zidentyfikowany w procesie wykonywania operacji na liczbach.

Trzecia kategoria omyłek w ofertach dotyczy niezgodności oferty z dokumentami zamówienia, które nie powodują istotnych zmian w treści oferty. Zgodnie z prawem zamówień publicznych, zamawiający ma możliwość korygowania omyłek w ofertach, które są merytorycznie poprawne. Celem jest zapobieżenie ich wykluczeniu z postępowania z przyczyn formalnych lub niemających kluczowego znaczenia w kontekście oferowanych usług lub dostaw. Warto podkreślić, że przepis ten nie służy do naprawiania ofert, które zostały błędnie złożone. Raczej stanowi podstawę dla korekty niedociągnięć, które nie wpływają znacząco na całość oferty wykonawcy. Proces poprawiania takich omyłek nie może prowadzić do znacznej ingerencji ze strony zamawiającego w treść oferty ani pozostawiać wątpliwości co do zamierzonego przekazu zawartego w ofercie wykonawcy.

Jest to istotne, ponieważ poprawki w ofercie nie mogą zmieniać jej istoty ani niejasności co do treści, jaką chce przekazać wykonawca. Poprawienie niezgodności z dokumentami zamówienia ma na celu jedynie usunięcie niedoskonałości, które nie wpływają kluczowo na treść oferty. W praktyce, zamawiający ma możliwość żądania wyjaśnień od wykonawcy w celu sprostowania niezgodności lub uzupełnienia dokumentów. Jednakże, wszelkie działania poprawcze powinny być przeprowadzone w granicach możliwych do zaakceptowania zmian, nie prowadząc do zakłócenia sensu oferty czy wprowadzenia niejasności co do intencji wykonawcy.

Podsumowując, prawo zamówień publicznych przewiduje procedury, które pozwalają na poprawienie drobnych omyłek w ofertach wykonawców przez zamawiającego. Jednakże, swoboda zamawiającego jest bardzo mocno ograniczona. Restrykcyjne ramy dotyczące korekty istotnych elementów oferty zostały stworzone w celu zachowania uczciwości konkurencji. W przypadku bowiem gdy omyłka dotyczy istotnych warunków oferty, takich jak cena czy warunki realizacji zamówienia, może to prowadzić do wykluczenia oferty bądź jej odrzucenia. W takich sytuacjach zamawiający musi działać zgodnie z przepisami prawa zamówień publicznych i zachować uczciwość w stosunku do wszystkich wykonawców biorących udział w postępowaniu.